Vanmorgen was mijn dochter Marijn goed gemutst. Ze had haar jas al aangedaan om te gaan spelen bij het kinderdagverblijf. Al zingend liep ze de deur uit. Voordat ik het wist riep ik heel hard: ‘PAS OP, Marijn! NIET de straat oplopen!’ Waarop mijn dochter in tranen uitbrak. Mijn onverwachte, harde kreet had ze niet zien aankomen en ze was hevig geschrokken. Marijn is nog te jong om goed te verwoorden wat ze denkt. Als ik het voor haar mag invullen dan kan het iets geweest zijn van: ‘Papa, ik sta toch in de tuin. Ik loop niet de straat op. Wat doe ik verkeerd?’

Wat leer ik van mijn dochter?

En daar heeft ze een punt. Er was geen gevaar en ze deed niets verkeerd. En toch corrigeerde ik haar gedrag. Waarom deed ik dat? Corrigeren is niets anders dan je eigen (spel)regels opleggen. Controle uitoefenen dus. Perfectionisten zijn hier meester in. Soms gebeurt dat zelfs onbewust. De vraag is: zijn we ons wel bewust van de gevolgen van corrigeren, controle uitoefenen en een ander of jezelf spelregels opleggen? Ik denk van niet. Sterker nog, hierdoor ‘help’ ik mijn dochter aan een negatief zelfbeeld.

Weg spontaniteit

Huh, wat zeg je nu? Ik zal het je toelichten. Als een kind vervelend is of iets doet wat niet mag, krijgt het meestal te horen dat het stil moet zijn. Maar wat als een kind rustig aan het spelen is? Geef je dan ook een compliment? Natuurlijk krijgt een kind ook veel positieve aandacht en liefde. Maar vaker wordt er gecorrigeerd dan complimenten gegeven. Hierdoor leer je als opgroeiend kind om je in te houden. En dat heeft effect op het spontane en ongeremde gedrag. Zie het voorbeeld van Marijn die vrolijk en zingend de deur uitliep.

Help, een negatief zelfbeeld!

Door veel (vaak onnodig) waarschuwen kan er een negatief zelfbeeld ontstaan. Door een optelsom aan negatieve boodschappen groeit de overtuiging dat je niet goed genoeg bent. Een broeihaard voor de groei van perfectionisme. Nou lekker dan, zul je nu misschien denken. ‘Mijn ouders hebben mij een negatief zelfbeeld aangepraat!’ Maar zo zwart-wit is het nu ook weer niet. Zij kunnen er zelfs niet zoveel aan doen. Je ouders hebben deze manier van opvoeden namelijk geleerd van hun ouders en zij weer van hun ouders, enzovoort. Wisten zij veel welk effect dit had op je zelfbeeld. Gelukkig kun jij er iets aan veranderen!

De Spiegelopdracht

Ik wil een opdracht met je delen die ik regelmatig inzet in mijn loopbaanbegeleiding. Ik noem het de Spiegelopdracht. Wat moet je doen? Ga voor de spiegel staan. Kijk jezelf aan en zeg hardop tegen jezelf: ‘Ik ben niet goed genoeg’. Speel met je intonatie en je toonhoogte. Zet een luide of juist een zachte stem op. Zing wat mij betreft en maak het kind in je wakker! Niemand corrigeert je. Doe dit drie minuten lang.

De kracht van taal

Nu niet direct oordelen dat deze opdracht niet voor jou werkt. Probeer het gewoon eens uit. Uit eigen ervaring weet ik waarom deze pragmatische oefening al jaren door psychologen wordt toegepast. De techniek die hierbij gebruikt wordt, heet defusie. Je ontmantelt er de explosieve kracht van taal mee. Ook ik heb ongemakkelijk voor de spiegel gestaan maar was achteraf blij verrast. En net als ik zijn ook mijn gecoachten enthousiast over de Spiegelopdracht. Gecoachte Laura verwoordt haar ervaring:

‘Zojuist ben ik voor de spiegel gaan staan en heb ik drie minuten lang ‘ik ben niet goed genoeg’ tegen mezelf uitgesproken. Ik varieerde van toonhoogte en in mijn mimiek. Na ongeveer een minuut kreeg ik een vreemd gevoel in mijn buik. Het leek een beetje op een kriebel, maar was tegelijkertijd ook een vol gevoel. Net zoals je dat kunt hebben bij verdrietige en zware emoties. Alleen voelde dit juist positief. Ook merkte ik dat ik het accent begon te leggen op ‘ik ben’ en minder op ‘niet goed genoeg’. Alsof dat laatste er steeds minder toe deed. Na verloop van tijd moest ik zelfs lachen. Alsof ik tegen mezelf wilde zeggen: ‘Wie ben jij nu om te oordelen dat ik niet goed genoeg ben?’ Ik zag echt een andere ‘ik’ in de spiegel.

Dag, negatief zelfbeeld!

Wil jij ook afscheid nemen van je negatieve zelfbeeld? Hopelijk heb je dan iets aan mijn opdracht. Lees meer over loopbaanbegeleiding!

Wil je vaker een leuke tip of opdracht? Schrijf je dan hier in zodat je deze berichten standaard in je mailbox ontvangt.

Lees ook mijn andere blogs voor interessante artikelen , tips of simpelweg een mooie quote.